Dismenoreja je pojam koji označava bolove za vreme mesečnog ciklusa. Za rešavanje tog problema mogu vam pomoći i biljni preparati, poput onih od povratića i bele vrbe.
Foto: Gulliver/Thinkstock
Povratić
Povratić (Tanacetum parthenium) je izuzetnono aromatična višegodišnja biljka koja potiče s brdskih područja Balkanskog poluostrva. Danas se proširila širom sveta, a pogotovo u zemljama sa umerenom klimom.
Povratić i bela vrba uspešno pomažu kod bolnih menstruacija i simptoma PMS-a, kao što su glavobolja, napetost i razdražljivost.
Sastav i upotreba
Povratić sadrži seskviterpenske laktone, flavonoidne glikozide, seskviterpene i monoterpene. Smatra se da je aktivna stvar koju sadrži povratić partenolid.
Zapisi o tradicionalnoj upotrebi povratića govore o njegovim povoljnim učincima na ženske tegobe, kod reumatskih bolova i glavobolje. U grčkoj medicinskoj literaturi spominje se kao sredstvo za ublažavanje menstrualnih tegoba i upala, a herbalisti u Velikoj Britaniji koristili su ga kod pojave groznice, reumatizma i drugih bolova.
Najčešće se koristi kao odličan lek protiv migrene i glavobolje. Delovanje ove lekovite biljke dokazano je u nekoliko kliničkih ispitivanja. Oprez je potreban kod pacijenata sa specifičnim oboljenjima, s obzirom na to da deluje na agregaciju trombocita, a potrebna je pažnja i kod pacijenata s krvarenjem ili kod osoba koje idu na operacijski zahvat.
S obzirom na agregaciju trombocita, potreban je oprez kod pacijenata koji troše antikoagulanse.
Studije provedene na životinjama dokazale su da je povratić sasvim netoksičan. Ipak, ne sme se koristiti tokom trudnoće i nije ga dobro uzimati u kombinaciji s varfarinom, heparinom, aspirinom ili nekim drugim nesteroidnim protivupalnim lekom.
Povratić ima stimulacijski efekt na matericu, ali isto tako i relaksirajuća svojstva. Može se koristiti kod neredovitih menstrualnih ciklusa, za smanjenje bolova i simptoma PMS-a, kao što su glavobolje, napetost i razdražljivost.
Bela vrba
Bela vrba (Salix alba) je listopadno drvo visoko i do 30 metara. Raširena je u Evropi i umerenom pojasu Azije i severnoj Africi.
Koren i koru bele vrbe u prošlosti su stari kineski doktori koristili protiv bolova. Upotrebljava se kod dismenoreja i cistitisa, a poznato je pomoćno sredstvo za snižavanje povišene telesne temperature. Godine 1828. iz vrbe je izolovana aktivna supstanca – salicin. Kasnije, 1899. godine po uzoru na izolovanu supstancu počinje proizvodnja najpoznatijeg leka protiv bolova – acetilsalicilne kiseline.
Sastav i delovanje
Bela vrba sadrži do 11% fenolskih glikozida, flavonoide, aldehide i kiseline (salicilna kiselina).
Preparati od vrbine kore imaju dokazano antipiretsko (protiv visoke temperature), protivupalno i analgetsko delovanje. Koriste se kod manjih prehlada, hroničnih reumatskih bolesti, glavobolje, bolnih menstrualnih ciklusa.
Preporučuje se dnevna doza od 60-120 mg salicina. Salicin se u gastrointestinalnom traktu deli na salicilni alkohol i glukozu. U organizmu se stvara salicilna kiselina koja je poznata kao analgetik.
Treba biti oprezan kod uzimanja ako ste osetljivi na salicilate.