Zima: Idealno vreme za „haranje“ adenovirusa

Kada dođu hladni dani pa se usled pojačanih padavina poveća i vlažnost vazduha, ta atmosfera ljudima ne prija, ali zato predstavlja „meku“ za uzročnike bolesti. Jedan od njih je i adenovirus koji napada sve redom i uzrokuje mnogobrojne nevolje…

Adenovirusi spadaju u porodicu Adenoviridae. To su DNK virusi srednje veličine, sa linearnom dvolančanom DNK. Sazrevanje i oblikovanje odvija se u jedru. Između 4 i 5% svih respiratornih bolesti uzrokovano je ovom vrstom virusa. Tip 3 uzrokuje akutnu faringokonjuktivalnu groznicu kod starije dece i odraslih, a akutna respiratorna bolest je najčešće uzrokovana tipovima 4 i 7. Osim ovih infekcija adenovirusi mogu uzrokovati virusnu upalu pluća, folikularnu upalu konjunktive oka i epidemijsku upalu rožnjače i konjunktive oka.

Koje organe napadaju?

Adenovirusi kod dece najčešće izazivaju zapaljenja gornjih disajnih puteva, ali neretko zahvataju i donje disajne puteve, probavni trakt, limfne čvorove, mokraćne organe i oči. Adenoviroze se u toku cele godine sporadično javljuju svuda u svetu. Međutim, epidemije infekcija disajnih puteva najčešće su tokom jeseni, a takođe i tokom zime. Infekcija se prenosi kapljičnim putem sa osobe na osobu ili preko usta, ali mogući su i drugi oblici prenošenja. Širenjem virusa preko krvi mogu da budu zahvaćeni i drugi organi, sistemi i tkiva, kao što su koža, srce, jetra, mokraćni organi, pa i centralni nervni sistem. Mogući su i neposredni oblici prenosa virusa, pa se adenovirusom možete zaraziti i preko zagađenog peškira ili bazenske vode. Izvor zaraze su oboleli koji viruse šire dva dana pre i pet dana posle pojave kliničkih znakova, a preko stolice virus može da se prenosi i tokom nekoliko meseci!

Da li su bebe zaštićene?

Antitela koja beba dobija od majke u prvim mesecima života štite dete od infekcije, tako da se veoma retko dešava da oboli beba mlađa od šest meseci. Dete može da oboli nakon navršenih šest meseci a takve infekcije najčešće se javljaju do pete godine života. Međutim, u nekim slučajevima može da se dogodi da se novorođenče zarazi adenovirusom. Takve infekcije izuzetno su opasne, a u ponekim slučajevima mogu da budu i smrtonosne!

Kako izgleda adenoviroza?

Ishod adenoviroze zavisi od serotipa (kojih ima preko četrdeset), kao i od imunoloških snaga „domaćina“ tj. njihove sposobnosti da se odbrane od „napada“ virusa. Veliki deo adenoviroza kod dece prolazi gotovo neopaženo, bez značajnih simptoma. Samo neki od simptoma su relativno specifični pa se na osnovu njih može postaviti dijagnoza, dok se, s druge strane, neki od njih ne mogu razlikovati od simptoma infekcija čiji su uzročnici bakterije ili druge vrste virusa.
Najčešće je reč o zapaljenju ždrela koje je praćeno povišenom telesnom temperaturom, malaksalošću, glavoboljom, kašljem, povraćanjem i uvećanjem limfnih čvorova. Bolest može da se proširi i na donje disajne puteve i da dovede do zapaljenja pluća (pneumonije). Kod male dece kod kojih je imunitet još uvek nedovoljno razvijen može da dođe do generalizacije infekcije uz znakove zapaljenja jetre, srčanog mišića i moždanih ovojnica. Infekcija adenovirusom može da zahvati i sistem za varenje, a to se ispoljava kroz povraćanje, učestale vodenaste stolice i bolove u stomaku. Ponekad se javlja i tzv. mezenterijalni limfadenitis (zapaljenje limfnih čvorova u stomačnoj šupljini) sa simptomima koji su veoma slični onima koji se javljaju kod upale slepog creva (intenzivan bol u donjem delu stomaka).

Precizna dijagnoza adenoviroze može da se postavi i utvrdi izolacijom uzročnika. To se najjednostavnije čini laboratorijskim testovima, nalazom antitela i antigena u krvi, a u novije vreme radi se i analiza brisa iz ždrela pomoću kojeg se utvrđuje da li je povišen titar antitela.

Da li postoji neki lek?

Što se tiče terapije, nema specifičnog leka. Preporučuju se opšte mere koje podrazumevaju mirovanje i tzv. simptomatsko lečenje: snižavanje telesne temperature, uzimanje dijetalne hrane i vitaminskih preparata kao i drugih sredstava koja služe za jačanje odbrambenih snaga organizma. U zavisnosti od kliničke slike, lekar će proceniti da li bolesnika treba izolovati ili samo treba primeniti određene mere opreza. Danas u svetu postoji i vakcina protiv adenoviroze, ali ona, nažalost, još uvek nije u širokoj upotrebi.

Može li se sprečiti?

Da bi se izbegla infekcija adenovirusom, naročito u zimskim danima, treba izbegavati boravak u zatvorenim prostorijama u kojima ima mnogo ljudi, povećati unos C vitamina, limunade, čajeva, voćnih sokova s dodatkom C vitamina i slično. Značajno je i to da ishrana bude raznovrsna i bogata mineralima i vitaminima, kao i da su obroci pravilno raspoređeni. Takođe, jedna od bitnih karika u ovom lancu predstavlja i dnevno-noćni ritam odmora, jer organizam koji je lišen sna i koji se ne odmara dovoljno, mnogo lakše oboli nego onaj koji preko noći odmara najmanje osam sati. Što se dece tiče, za njih važe ista pravila prevencije kao i kod odraslih.

Autor: Life Content