Šta kada… posteljica nije “usađena” kako treba?

Placenta je organ koji se u trudnoći usađuje na prednjem ili zadnjem delu materice. Međutim, dešava se da to ne bude tako…

Posteljica se najčešće usađuje na korporalnom delu materice odnosno na njenom prednjem ili zadnjem zidu, a ređe pokriva jedan od njenih rogova. Ukoliko se usadi u blizini ili na ušću materice, reč je o nisko usađenoj posteljici i placenti previji, ozbiljnoj pojavi koja onemogućuje prirodni porođaj.

Nisko usađena posteljica

Donja ivica posteljice udaljena je od unutrašnjeg ušća materice više od sedam centimetara, međutim, dogodi li se da joj je isuviše blizu ušću, onda govorimo o nisko usađenoj posteljici. Ova pojava najčešće ne uzrokuje probleme u trudnoći i na porođaju. Ipak, pri kraju trudnoće, a i na početku porođaja, ponekad može, zbog razvlačenja donjeg segmenta materice i parcijalnog ljuštenja jednog dela nisko usađene posteljice, da se javi lako krvarenje koje je obično bez kliničkog značaja.

Placenta previja

Ako nisko usađena posteljica dodiruje, delimično ili potpuno pokriva unutrašnje ušće materice, radi se o placenti previji. Pravi uzroci placente previje nisu poznati. To su promene na zidu materice koje bitno otežavaju ili sprečavaju implantaciju na uobičajenom mestu. Iz tog razloga placenta previja može da se javi i kod miomatoznog uterusa, naročito ako su u pitanju submukozni miomi. Ponekad je razlog za njeno postojanje i kasno sticanje implantacione sposobnosti oplođene jajne ćelije. Iz pomenutih razloga placenta previja je češća kod višerotkinja i onih trudnica kod kojih je ranije placenta ručno oljuštena, žena koje su imale pobačaje, rađale carskim rezom ili kojima je rađena miomektomija – jer je kod svih tih žena sluzokoža materice izmenjena.

Komplikacije koje stvara

Pored krvarenja pri kraju trudnoće ili tokom porođaja, u slučaju placente previje mogu da nastupe i druge nepravilnosti i komplikacije kao što su:

• Nepravilan položaj ploda

Nastaje zbog toga što posteljica sužava ili zatvara ulaz male karlice, pa plod nema uvek mogućnost da zauzme normalan položaj. Zbog toga su, naročito u slučaju centralne placente previje, znatno češći poprečni i kosi položaji ploda, defleksiona držanja i karlični stav.

• Krvarenje

U procesu širenja donjeg segmenta i grlića materice nastaje prvo slabije, a zatim i obilnije krvarenje iz prekinutih posteljičnih krvnih sudova.

• Infekcije

Ukoliko zbog nastalog krvarenja nije neophodan hitan porođaj, a kako su ogoljeni delovi materice u kontaktu sa otvorenim grlićem i vaginom, lako mogu da nastanu usputne infekcije.

Kako prepoznati simptome?

Prvi simptomi pojavljuju se obično tek pred kraj trudnoće kada nastaje širenje donjeg segmenta materice i spuštanje prednjačećeg dela ploda. Pošto je posteljica nerastegljiv organ, te stoga ne može da prati ovo širenje, dolazi do njenog delimičnog ljuštenja i krvarenja iz materice. Ono je u početku oskudno i obično spontano prestaje. Po pravilu nije praćeno bolovima i ne remeti opšte stanje trudnice. Kasnije, drugo-treće krvarenje, postaje obilnije, dovodi do anemije, a u retkim slučajevima i do iskrvarenja (velikog gubitka krvi).

Međutim, u najvećem broju slučajeva krvarenje se javlja tek početkom porođaja, odnosno sa pojavom materičnih kontrakcija. U ambulantnoj i bolničkoj praksi dozvoljen je samo vaginalni pregled pomoću spekuluma ili ekartera kojim se isključuju ili potvrđuju promene na grliću materice kao uzrok nastalog krvarenja. Unutrašnji pregled prilikom sumnje na placentu previju strogo je zabranjen jer može dodatno da pogorša zdravstveno stanje buduće majke, pa čak i da joj ugrozi život!

Unutrašnji pregled dozvoljen je u sumnjivim slučajevima radi definitivne dijagnostičke orijentacije, ali ne u ambulantnim uslovima, već samo u bolničkom porodilištu, uz pripremljenu operacionu salu, u slučaju da bude potrebna hitna operativna intervencija. Ipak, dijagnoza se sigurno može postaviti i ultrazvučnim pregledom.

Autor: Life Content