Bol u donjem delu stomaka – svi ženski razlozi

Žene se lekaru često žale na bolove u donjem delu trbuha, koji neretko započinju u području slabinskog dela leđa, a najčešće šire u donji deo stomaka levo i desno od pupka ili u prepone. Bolovi mogu biti izrazito jaki i javiti se na jednoj ili obe strane.

Foto: Gulliver/Thinkstock

Najčešća lekarska dilema je da li se radi o bolovima zbog promena na kičmi ili zbog bolesti bubrega. Uzroci bolova se sa sigurnošću mogu razlučiti kliničkim i ultrazvučnim pregledom trbuha. Ukoliko se zaključi da bol ne potiče od kičme, odnosno utvrdi da potiče od bolesti bubrega, pristupa se daljoj dijagnostici. Kod ultrazvučnog pregleda bubrega lekar će uočiti o kakvoj se bolesti radi – upala (akutna ili hronična), kamenci ili pesak, cista ili tumor. Najčešće bolesti bubrega su upalne promene i bubrežni pesak.

Ciste i tumori bubrega
Ne izazivaju bolove ukoliko nisu veći od 4-5 cm u prečniku. Poznato je da se ciste i tumori bubrega, koji su najčešće zloćudni, slučajno otkrivaju na ultrazvučnom pregledu trbušne duplje.

Upale bubrega
Bolovi zbog upale bubrega najčešće su praćeni povišenom temperaturom, ponekad do 40 ° C, drhtavicom i zimicom. Sedimentacija je često povišena, leukociti u krvi gotovo uvek poviseni, au mokraći je povišen broj leukocita, često i belančevina i eritrocita. Kod jače upale mokrenje postaje oskudnije, ali učestalije, najčešće bez peckanja. Peckanje kod mokrenja javlja se kod upale u donjim delovima mokraćnog sistema (mokraćna cev i mokraćna bešika). Bolovi se vrlo često „šire“ u obe prepone tj donji deo stomaka, levo i desno od pupka.

Nespecifične upale bubrega nastaju kada pesak ili kamenac na svom putu izlaska iz bubrega ozlijede sluzokožu i izazovu lokalnu upalu na mestu povrede.

Specifične upale najčešće prouzrokuju specifične bakterije (Escherichia colli, Pseudomonas aeruginosa, Proteus mirabilis, streptoccocus, stafiloccocus) i mnoge druge. Dugo se leče, a uz antibiotike se moraju upotrebiti i neki drugi lekovi i pomoćna lekovita sredstva.

Kamenci
U krajevima severne i severoistočne Hrvatske često viđamo slučajeve kamenaca u bubregu, mokraćovodu i mokraćnom mehuru. Osim kamenaca većih od 4 mm, u praksi susrećemo i mikrolite ili pesak u bubrežnim čašicama. U trenutku kada se kamenac pokrene iz bubrežne čašice javljaju se žestoki bolovi, jedni od najjačih koje čovek može doživeti. Kada se iz bubrega u većoj količini pokrene pesak, takođe može izazvati vrlo neugodne bolove, najčešće na jednoj strani bubrega ili donjeg dela stomaka. Bolesnice tada neretko prestanu mokriti i povraćaju.

Uzrok učestale pojave kamenaca u mokraćnom sistemu je konzumiranje vrlo „tvrde“ vode za piće ili male količine tečnosti dnevno, čemu su sklonije žene koje inače piju malo tečnosti. Dnevno se mora popiti barem 2 l tečnosti, ne ubrajajući mleko.

Ginekološke bolesti
Bolovi uu donjem delu stomaka kod žena su često složeniji za dijagnostiku nego kod muškaraca, jer se može raditi io bolovima uzrokovanim ginekološkim bolestima.

Od ginekoloških uzroka bolova u donjem delu trbuha treba navesti predmenstrualne bolove, naročito u mlađih devojaka u kojih je materica još nedovoljno razvijena. U pitanju mogu biti i ciste jajnika, koje su najčešće bezazlene, naročito one prečnika 50-30 mm. Veće ciste najčešće zahtevaju operativno lečenje.

Bolovi mogu poticati i od upale unutrašnjosti vagine i materice, koje se mogu javiti u svakoj, a naročito u mlađoj dobi. Najčešće ih uzrokuju trihomonas, klamidija i ureaplazma. Ponekad, dok još ne znaju jesu li trudne, žene obično dolaze na pregled zbog izrazitih bolova u donjem, desnom delu stomaka, neretko sa refleksijom bolova u donji deo leđa. Osim već spomenutih bolesti, treba razmišljati io vanmaterničnoj trudnoći čak i onda ako je žena imala uredan zadnji menstrualni ciklus. Upala „slepog creva“, zapletaj creva i vanmaternična trudnoća najčešća su hitna stanja u donjem delu trbuha koja se mogu reflektovati po celom stomaku. Kao i uvek, dijagnostika uključuje detaljan razgovor, klinički i ultrazvučni pregled te laboratorijske pretrage krvi i mokraće.

Ostali mogući uzroci
Treba spomenuti još neke uzroke, svakako ne nevažne za lekara, a naročito bolesnika. Bolovi mogu da potiču od divertikula („slepog džepa“) debelog creva. U tom slučaju se obično radi o grčevitim bolovima, naročito nakon jela ili napora, koji se spontano smire pa zatim ponovo jave. Ponekad se mogu javiti i jaki bolovi, kada ostaci svarene ili delimično svarene hrane zaostanu u slepoj vijuzi divertikula, kada ona može biti uzrokom razvoja kliničke slike kao kod zapletaja creva.

Bolovi u donjem abdomenu mogu biti i posledica reflektujuće boli iz kičme, a ponekad i kukova. Iako relativno retko, kao posledicu bolova u donjem delu trbuha susrećem i aneurizmu donjeg dela aorte (proširenje dela ili celog toka abdominalne aorte). Nažalost, najčešće se razvija bez bolova, što je vrlo opasno zbog mogućnosti spontanog prsnuća.

Čitateljicama ovog člana želim savetovati da na preglede odlaze preventivno i redovno, jer samo takvim pristupom prema sopstvenom zdravlju možete preduhitriti mnoge bolesti koje bi vas mogle iznenaditi u sledećim mesecima, odnosno godinama.